Genel Bilgi

Karayolu üst yapıları, yapımında kullanılan malzemeye ve yüzey çeşidine göre "Rijit Üstyapı", "Esnek Üstyapı" ve "Kompozit Üstyapı" olmak üzere üç ana gruba ayrılmaktadır. Esnek üstyapılarda kaplama tabakasında bağlayıcı malzeme olarak ham petrolün damıtılmasından elde edilen bitüm kullanılırken rijit üstyapılarda bağlayıcı malzeme olarak üretimi yerli kaynaklara dayanan çimento kullanılmaktadır. Kompozit üst yapılardaysa beton ve asfalt tabakaları birlikte kullanılmaktadır. Hala kullanımda olan dünyadaki en eski, 131 yıllık rijit üstyapı kaplaması, yani beton yol uygulaması 1891 yılında ABD’nin Ohio eyaleti Bellefontaine kasabasında inşa edilen Court Avenue caddesidir. Günümüzde ABD’de yoğun trafik yüküne sahip yollarda yaklaşık % 47 oranında beton yollar tercih edilmektedir. Belçika’da 1920’lerden itibaren başlayan beton yol kullanımı günümüzde otoyollarda yaklaşık % 40, kırsal yollardaysa % 60 oranına ulaşmıştır. Almanya’da ilk beton yol uygulamaları 1930’lardan itibaren başlamış olup günümüzde yaklaşık % 38 oranında beton yol kullanılmaktadır. Sadece ABD ve Avrupa’da değil Avustralya’dan İran’a Hindistan’dan Rusya’ya pek çok ülkede beton yollar yaygın olarak tercih edilmektedir. Ülkemizde ise 1953 yılında Sinop’ta bulunan NATO radar üssü yolunda kullanılan beton yol hiçbir bakım-onarım gerektirmeksizin 68 yılı aşkın süredir hizmet vermeye devam etmektedir. Bu gibi örneklerden de anlaşılacağı üzere beton yolların asfalt yollara kıyasla en önemli üstünlüğü uzun ömürlü ve sağlam olmaları ile servis ömrü boyunca çok az bakım/onarım gerektirmeleri dolayısıyla da ekonomik olmalarıdır. Yapılan pek çok araştırma rijit yapıya sahip beton yolların araç başına her 100 kilometrede 0,45 litre yakıt tasarrufu ve 1,2 kg CO2 emisyonu azaltımı sağladığını göstermektedir. Dolayısıyla beton yollar kullanıcı dostu ve çevreci bir çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, beton inorganik malzemelerden oluşması nedeniyle yanıcı olmayıp özellikle tünellerde üstün yangın güvenliği sağlar. Bu nedenle pek çok Avrupa ülkesinde 1 kilometreden uzun tünellerde beton yol kullanımı yasal olarak zorunludur. Bunun yanı sıra, açık yüzey rengi sayesinde gece görüş mesafesini artırması ve aydınlatma için ihtiyaç duyulan elektrik sarfiyatını düşürmesi sayesinde kırsal alanlarda beton yollar ön plana çıkmaktadır.